Open of toch maar vrij?

De begrippen vrije en open source software worden vaak door elkaar gebruikt maar toch zijn ze niet hetzelfde.  Alle vrije software is wel open source maar niet alle open source software is vrij.

Vrije Software geeft gebruikers vier vrijheden:

  1. De software mag door iedereen – zonder licentie kosten – geïnstalleerd en gebruikt worden, zowel voor privé- als voor commerciële doeleiden.
  2. De software mag door iedereen aangepast en uitgebreid worden.
  3. Om deze vrijheid in de praktijk mogelijk te maken moet iedereen toegang hebben tot de broncode van het programma.
  4. De software mag door iedereen verder verspreid worden, zowel gratis als tegen vergoeding. Ook gewijzigde versies mogen verspreid worden, zodat de gemeenschap baat heeft bij de verbeteringen.

Het ontstaan van vrije software:
Het gebruik van de benaming vrije software kwam in de jaren tachtig op als reactie op veranderingen in de manier waarop de Westerse wereld auteursrechten is gaan gebruiken. Voor het ontstaan van propriëtaire software was zo ongeveer alle software vrij; programmeurs wisselden zonder problemen broncode uit. Toen dat veranderde en bedrijven copyright op software gingen claimen,  kwam Richard Stallman in actie en richtte hij de Free Software Foundation op. 

Stallman ziet software als een cultuurgoed  Anders dan ontwikkelingen die op het eerste gezicht vergelijkbaar lijken, zoals de drukpers, auto of telefoon, is software puur virtueel. Het kan niet alleen zonder verlies vermenigvuldigd worden, deze vermenigvuldiging dient ook de evolutie van software Hierdoor heeft software eigenschappen die heel anders zijn dan van andere verschijnselen uit het verleden: de uitvinding van software heeft waarschijnlijk de grootste overeenkomsten met de ontdekking van taal, schrijven en wetenschap.

Toegang tot software bepaalt wie er kan deelnemen aan een digitale samenleving. De vrijheid om de software te gebruiken, te kopiëren, aan te passen en te herdistribueren garandeert gelijkwaardige kansen in het informatietijdperk.

Om te waarborgen dat oude vrijheden voor iedereen bleven bestaan, kwam Richard Stallman  in 1984 met een licentie, de GNU General Public Licence (GPL), die erg belangrijk is gebleken voor het succes van het vrije software fenomeen op het ogenblik dat de democratisering van het Internet zorgde voor een explosie in het aantal gebruikers en makers van vrije software

De opkomst van open source:

Open source is  een term die eind jaren negentig is bedacht om gebruik van vrije software door bedrijven te stimuleren. De filosofie en de ethiek rond vrije software deed bedrijven vaak terug schrikken om te participeren. Door open-source volgelingen wordt er vooral nadruk gelegd op de praktische voordelen van het in kunnen zien van de broncode; de vrijheden die daardoor onstaan, zien zij als mooi meegenomen maar niet als doel.

Verschillen tussen  open source en vrije software

De verschillen tussen de vrije software gemeenschap en de open source gemeenschap zijn vooral politiek of filosofisch van aard. En de meeste – maar niet alle – open-sourcesoftware is dan ook vrije software, en vice versa.

Waar dus bij vrije software de filosofie centraal staat,  gaat het bij open source meer om de ontwikkeling en de techniek. Het zijn als het ware twee politieke stromingen die over het algemeen veel samenwerken omdat het product toch vaak het zelfde is. 

Vrije software of open source?

Door het gebruik van de term open source is de filosofie op de achtergrond geraakt. Mensen denken nu bij open source aan de openheid van de broncode en denken dat dat alleen interessant is voor techneuten, want wat moet je daar als gewone gebruiker mee? Met de vrijheden is het anders. Een  voordeel van vrije software waar iedereen wat aan heeft,  is bijvoorbeeld dat je er kopieen van mag maken en ze uitdelen, zodat je anderen ermee kunt helpen. 

Persoonlijk vind ik de filosofie en de vrijheden van de gebruiker veel belangrijker dan de openheid van de code. Sterker nog, ik heb nog nooit een broncode gezien en voor de code is dat waarschijnlijk ook beter dat dat zo blijft. Vandaar dat ik zal proberen om het niet meer over open source te hebben als ik vrije software bedoel. Omdat ik het hier vaak heb over dit onderwerp, heb ik inmiddels ook een vaste pagina aan dit weblog toegevoegd met meer informatie over vrije software en Linux.  Hierbij heb ik dankbaar gebruik gemaakt van een door Bart opgesteld document, wat hier ook als pdf of odt gedownload kan worden.

26 september 2007     Vrije en open source software     Trackback-URL     reageer

2 reakties

  1. 1 Werner:

    Goed stukkie. En dat van Bart ook.

  2. 1 bartek:

    Ik vind ze allebeide even belangrijk, en voor de gewone gebruiker lijkt vrij een lichte voorkeur te krijgen. Maar voor elke huis tuin en keuken programmeur zal Open wel net iets belangrijker zijn zeker.

    Goed dat we ze beide hebben als Linux-gebruikers.

  3. RSS RSS feed voor reakties op dit bericht.

Plaats een reaktie

Reaktie

Jij

 


Lees meer:

«
»


© Kletskous
Creative Commons License
Op dit werk is een Creative Commons Licentie van toepassing.
(Op foto''s en andere non-tekstbestanden zit copyright van de respectievelijke eigenaars)