Waarom omarmt het onderwijs vrije en open source software niet?
Als ik de laatste tijd de berichtgeving, zoals hier en hier over open source en het onderwijs lees, word ik daar niet heel vrolijk van. Het lijkt wel alsof het onderwijs zich uit alle macht verzet tegen de intrede van open source/vrije software binnen scholen of er op zijn best totaal onverschillig tegenover staat, terwijl ze dat naar mijn idee juist al veel eerder hadden moeten omarmen.
Het NOiV, de organisatie die open source en open standaarden, namens de regering binnen de Nederlandse overheid en semi-overheid aan de man moeten brengen lijkt ook al niet over te lopen van enthousiasme. Ineke Schop krijgt binnen de organisatie waaronder ze resorteren naar eigen zeggen amper een poot aan de grond en heeft nu als hoogste ambitie: het afvinken van lijstjes in plaats van het overtuigen van mensen van de voordelen van open source en open standaarden.
Want waarom hoort open source of vrije software thuis in het onderwijs?:
- De code van vrije software is voor iedereen beschikbaar en niet zoals bij gesloten source software, bedrijfsgeheim. Dat biedt dus alle kinderen de mogelijkheid om te zien hoe de software in elkaar zit, hoe het werkt en hoe het eventueel kan worden aangepast of verbeterd.
- Vrije software mag vrij worden gedeeld en verspreid. Veel kinderen leren van hun ouders dat ze moeten delen, maar al op de lagere school worden kinderen nu lastig gevallen met software met licenties die zeggen dat delen juist niet mag.
- Bij vrije software draait het om samenwerken; mensen over de hele wereld werken samen om een zo goed mogelijk product te maken. Dit model is een voorbeeld voor andere domeinen.
- Vrije software heeft geen licentie kosten.
Misschien heeft het onderwijs nog betere argumenten om juist te blijven kiezen voor gesloten source software, maar die ben ik nog niet tegengekomen. Wie het weet,mag het zeggen!
7 september 2009 
![[FSF Associate Member]](https://kletskous.b-cdn.net/wp-content/uploads/Image/fsfm.png){kind=small}
reaktie | 7 september 2009 om 21:07 | rechtstreekse reaktie-link
Een reden om te kiezen voor Vrije software: het is eigendom van de gemeenschap. Musea en ook scholen zijn juist opgericht omdat bepaalde kennis zo belangrijk geacht wordt dat er niet een particuliere eigenaar het alleenrecht van hoort te hebben. Dus zijn er overheidsmusea die hun best doen om kunst te laten zien, en zijn er openbare scholen. Zoals de overheid gemeenschappelijk kunst en openbaar onderwijs stimuleert, hoort ze ook vrije software als essentiële dienst zeker te stellen.
Ander argument: Als men onvrije software gebruikt is men nooit eigenaar. Het is niet onmogelijk dat Microsoft er in heel Nederland een BSOD op zet, omdat de Nederlandse regering iets doet wat hen niet aanstaat. Natuurlijk is er globalisering en kan Nederland nooit een “eiland” worden, maar de regering heeft net zo goed een taak de zekerheid van de energie- en voedselvoorziening veilig te stellen. Met vrije software zijn we een stap minder afhankelijk van bedrijven en landen met een twijfelachtige reputatie in het respecteren van andermans grondrechten.
Nog een: vrije software en open standaarden zijn daadwerkelijk te controleren. Denk aan afluisteren, het implementeren van fout code. Een extra controle aan de grens omdat je een bepaald Joubuis filmpje gezien hebt, dat automatisch een berichtje naar een geheime dienst gestuurd heeft? Grote powerpoint presentaties die je bedrijfsgegevens “lekken” naar de concurrent? Door open standaarden en vrije software is dat een stuk lastiger.
Nog eentje dan: volgens minister Balkenende (http://www.ondernemersplein.nl/kennismaken_met_ondernemen/vier_vragen_aan/minister_president_jan_peter_balkenende) moet ondernemerschap ook buiten het onderwijs gestimuleerd worden. Met vrije software hebben we er een heleboel mensen bij die opeens ook mee kunnen werken aan nieuwe software. Bevalt het je niet? Bouw zelf iets beters! Vrije software bevorderd ondernemerschap. Zou JP toch moeten aanspreken.
reaktie | 7 september 2009 om 22:40 | rechtstreekse reaktie-link
Mooie aanvulling! Dank je wel 🙂
pingback | 8 september 2009 om 15:18 | rechtstreekse pingback-link
[…] https://kletskous.com/2009/09/07/waarom-omarmt-het-onderwijs-vrije-en-open-source-software-niet/… a few seconds ago from xmpp […]
reaktie | 27 september 2009 om 00:38 | rechtstreekse reaktie-link
Vanuit het onderwijs: Leraren zijn niet opgeleid als ICT-ers, maar als gebruikers. Zij leerden als leerling en als student omgaan met computers met… Windows. Privé is het dus ook al Windows.
Linux (Ubuntu) is eng, moeilijk, niet compatibel (denkt men). Zelfs systeembeheerders in scholen denken zo. Vrijwel niemand heeft echte interesse als ik het over Ubuntu heb. Dat is toch iets voor nerd, kenners?
Angst voor het onbekende drijft scholen in de armen van Microsoft. Men betaalt liever grof voor licenties dan dat men serieus onderzoek doet naar openbron software.
Dat je met Linux bovendien weinig of geen last hebt van malware, noch van systeemcrashes, is iets wat er bij de directies bijna niet in gaat.
Zelfs een demonstratie bij mij thuis is leuk, maar het blijft leuk voor hobbyisten (volgens degenen die aan de touwtjes trekken).
De directies (veelal andigibeet) nemen de moeite niet eens om over migratie na te denken, want men is bang dat het geld kost, dat er specialisten nodig zijn, andere apparatuur, enz. enz.
Slechts één argument is valide in mijn ogen: er bestaat, voor zover ik weet, nog geen schooladministratiepakket (inclusief cijfer- en examenmodules) in Linux.
Maar met Wine (of i.d.) zou daarvoor een oplossing moeten kunnen worden gevonden, dacht ik zo.
Een gewone docent met een gezonde belangstelling voor digitale ontwikkelingen wordt allang niet meer gehoord.
reaktie | 28 september 2009 om 14:46 | rechtstreekse reaktie-link
quote=Jos : “nog geen schooladministratiepakket”
alhoewel nog niet in’t Nederlands :
http://richtech.ca/openadmin/
reaktie | 29 september 2009 om 10:09 | rechtstreekse reaktie-link
nog een schooladministratiepakket :
http://www.schooltool.org/
reaktie | 29 september 2009 om 14:12 | rechtstreekse reaktie-link
Dank je wel, henke54, voor je voorzetten, maar helaas voor jou, niet inkopbaar.
In de eerste plaats is er het taalaspect: Van OOP’ers kun je niet eisen dat zij ingewikkelde Engelstalige software kunnen gebruiken.
In de tweede plaats is het Amerikaanse onderwijssysteem totaal verschillend van het onze: opleidingen, keuzevakken, cijfer- en examenverwerking, roosterproblematiek, eisen van ministerie en inspectie inzake rapportering, en daarnaast de hele financiële administratie…
Zeer weinig kans dat dat overzetbaar is naar het Nederlandse onderwijssysteem.
Mijn school werkt met Magister, en zonder reclame te willen maken – dit is het eerste pakket dat echt werkt!
Een vergelijkbaar pakket onder Linux? Dat zou een zegen zijn, en een goede reden voor veel scholen om op Linux over te stappen, mits, en dat is een dikke mits, het management die stap aandurft. Maar daar heb ik al eerder iets over gezegd.
reaktie | 29 september 2009 om 22:12 | rechtstreekse reaktie-link
@Jos; kan me goed voorstellen dat het in de praktijk inderdaad vaak zo werkt en dan kun je 100 x met goede argumenten aankomen, maar daar schiet je dan nog niks mee op. En van de laatste berichten over Magister word je ook niet vrolijk: linkje
reaktie | 29 september 2009 om 23:40 | rechtstreekse reaktie-link
@Catharina; Ik heb het draadje gelezen – en herken er nauwelijks iets van. Voor de goede orde: ik heb geen enkele band met de makers van Magister!
Magister is prima benaderbaar met Firefox, in ieder geval wat betreft de leerlingmodule. De docentenmodule geeft nogal eens problemen, maar net zo erg in IE7/8 als Firefox! Soms wil, gek genoeg, Opera wel eens de oplossing bieden (hoewel het op zich veel strikter is dan Firefox…)
Nee, ik heb ook de tijden gekend van Miniware, Schoolfakt en @VO (met name die laatste was bij ons een ramp).
Magister is absoluut een goed en werkbaar programma gebleken in de praktijk. Dat het niet af is en nog fouten vertoont, staat buiten kijf. En uit de antwoorden van de firma op de gestelde vragen blijkt een stuk klantonvriendelijkheid van jewelste. En toch zijn we op onze (grote) school er tevreden mee.
reaktie | 26 oktober 2009 om 12:16 | rechtstreekse reaktie-link
@Jos: je snapt het concept van open source klaarblijkelijk nog niet helemaal. Elk van de software pakketten die henke54 aandraagt vallen onder 1 van de licenties voor vrije software. Dat betekent dus dat jezelf of een collega die misschien wel wat betere kennis heeft over programmeren ed die software mag aanpassen aan het Nederlandse systeem!
reaktie | 26 oktober 2009 om 17:43 | rechtstreekse reaktie-link
@Jos,
Jouw argument : “Angst voor het onbekende drijft scholen in de armen van Microsoft.” , moet ik helaas beamen….
Ik heb in 2005 al eens een ‘discussie’ gehad , zelfs ‘meerdere’ als je mijn inlognamen ‘henke’ of ‘henke54’ in de zoekfunctie van dit lerarenforum intypt :
http://www.lerarenforum.be/forum/viewtopic.php?t=1793
reaktie | 27 oktober 2009 om 20:11 | rechtstreekse reaktie-link
@Jakob
En of ik het concept van OpenBron software snap! Dat heeft er op dit moment even niets mee te maken, echter.
Heb je enig idee wat voor een karwei het is om een administratiepakket te maken voor een school voor voortgezet onderwijs? We praten over een majeure operatie, waar meerdere professionele programmeurs in vol bedrijf jaren aan moeten werken om het draaiend te krijgen! Denk je nou echt dat leraren de tijd hebben om in hun vrije tijd (huh? Vrije tijd?) zo’n karwei op te knappen?
Een programmaatje schrijven in Visual Basic, of, misschien in Pascal (om maar eens iets te noemen) om een proefje toe te lichten, OK. Maar een grote database schrijven in C++, Java, Python of Oracle – dat zie je toch echt de gemiddelde docent niet doen!
En dan nog, wat we vaak in het verleden ook hebben gezien, komt er toch iets van een eigen docent: Wat, als iets niet werkt, of vastloopt? Dan mag je van geluk spreken als de man of vrouw nog op je school werkt….
@Henke
Ik zal kijken!
reaktie | 27 oktober 2009 om 21:43 | rechtstreekse reaktie-link
@Jos:
Het is niet de bedoeling dat leraren zelf software gaan zitten schrijven, maar het zou een stuk efficiënter zijn als scholen zelf samen zouden besluiten om in de toekomst (zal niet van de een op de andere dag kunnen) alleen nog maar dit soort systemen aan te schaffen als het onder een vrije licentie beschikbaar komt.
Misschien is het een idee om een groep vanuit het onderwijs, eventueel met ondersteuning van het NOiV een inventarisatie te laten doen van wat er al internationaal aan open source beschikbaar is en in hoeverre dat geschikt kan worden gemaakt voor het Nederlands onderwijs. Om die aanpassingen te realiseren zouden dan dan bedrijven kunnen worden uitgenodigd.
Henke heeft er al een paar genoemd en hier staan er nog veel meer.
http://sourceforge.net/search/?words=%22school+administration%22&sort=num_downloads&sortdir=desc&offset=10&type_of_search=soft&pmode=0
reaktie | 28 oktober 2009 om 14:13 | rechtstreekse reaktie-link
@Catharina
Ik zou het van harte toejuichen!
Maar ik ben sceptisch geworden. Zie het volgende voorbeeld: Op onze SG (3400 leerlingen over alle niveaus), ca. 400 computers voor leerlingen, ca. 200 computers voor docenten/medewerkers) wordt als basis Novell gebruikt, incl. e-mail pakket, en daarbovenop MS Office en Magister.
Deze maand is omgeschakeld van Office 2003 naar Office 2007. Ik heb op diverse niveaus aangegeven dat het mijns inziens handiger en goedkoper zou zijn om om te schakelen op Open Office, dat sinds v3.1 echt goed en stabiel is. Nee, zegt men dan, te gevaarlijk, niet compatible, enz. enz.
Oh? En is Office 2007 dan wel backwards compatible met Office 2003? NEE, want zelfs bij conversie sneuvelen instellingen en opmaken (Excel!!!). Ik krijg het niet helder bij de verantwoordelijken dat we zo vele duizenden euro’s onnodig aan licenties betalen.
Laat staan dus deelname aan een OpenBronproject t.a.v. schooladministratie/cijferadministratie/examenregistratie/financiële administratie/managementbeheertools.
Overigens ga ik per 1 nov. ook nog eens met FPU, dus hoop dat ik nog enige invloed zou kunnen uitoefenen in onderwijsland heb ik echt niet. Ben ik niet rouwig om, trouwens…..
reaktie | 28 oktober 2009 om 23:14 | rechtstreekse reaktie-link
Misschien een leuk idee voor een afstudeer-project: zo’n ‘buitenlands’ pakket aanpassen aan de Nederlandse situatie. Je hebt dan ook meteen de documentatie geregeld (verslagen).
reaktie | 29 oktober 2009 om 16:52 | rechtstreekse reaktie-link
@Willem
Een praktisch idee!
Ik hoop dat ITC-studenten dit lezen.
Mijn complimenten.
reaktie | 9 september 2014 om 10:15 | rechtstreekse reaktie-link
Alhoewel niet geheel in de diskussie passend wil ik toch aangeven. Dat in diverse versies van Linux, de software ontworpen voor windows bv Magister (met name plugin´s als silverlight, adobe flash) gewoon af te spelen is in Linux. Bij voorbeeld met dit conversie programma:
http://pipelight.net/cms/installation.html#section_1_1
reaktie | 9 september 2014 om 19:21 | rechtstreekse reaktie-link
We zijn inmiddels 5 jaar verder. Open Bron software is verder geëvolueerd. Kijk eens naar het nieuwe LibreOffice, dat al weer veel beter compatibel is met andere kantoorpakketten.
Ook Wine is verbeterd, waardoor Windows-programma’s steeds beter draaien in een virtuele machine onder Linux.
En kijk eens naar Linux (Ubuntu, Mint en last but not least elementary OS): Wat een vooruitgang!
Ik snap nog steeds niet waarom dit niet met gezwinde spoed wordt ingevoerd in het publieke systeem!