Afgelopen donderdag was Adriaan van Dis even terug met zijn oude programma “Hier is Van Dis”. Mooi om hem weer eens zo in actie te zien en vooral het tweede gesprek was bijzonder.

Dat was met  Clive Stafford Smith een Brits-Amerikaans mensenrecht-advocaat, die optreedt in doodstrafzaken en regelmatig voor mensen die opgesloten waren in Guantanamo Bay. Zelfs nu zitten daar nog 166 mensen vast, waarvan meer dan de helft al vijf jaar geleden vrij had moeten worden gelaten. Omdat Guantanamo Bay op Cubaans grondgebied ligt, gelden daar de wetten van de VS niet.

Fascinerend was de reactie van Stafford Smith op de vraag van Van Dis hoe die mensen daar terecht zijn gekomen:

Volgens hem werden er in het begin van de oorlogen in Irak en Afghanistan flyers gedropt waar mensen $ 5000.– beloning werd beloofd voor het aangeven van een terrorist, zeg maar: “man met baard”. $ 5000.–  daar, was ongeveer zoveel als een kwart miljoen hier was. Vandaar dat het niet zo moeilijk bleek om er een groot aantal op te pakken.

De rest is wel redelijk bekend: martelen tot ze bekennen en dan op transport naar Guantanamo Bay, waar ze zonder proces nu nog steeds zitten, afgesneden van hun leven en families en ondanks de beloftes van Obama dat hij hier een eind aan zou maken.

Op de vraag hoeveel terroristen er in die tijd waren, zei Stafford Smith dat die namen in  2001 op een A-viertje pasten maar dat het er inmiddels meer zijn. Veel mensen zijn woedend omdat de VS de eigen principes van democratie en rechtsstaat negeert en vinden dat hypocriet.

Ook het tweede deel van het gesprek was goed en interessant, dat ging vooral over zijn ervaringen als doodstraf-advocaat. Hij riep daarin nog op om actie te ondernemen tegen een Nederlands bedrijf wat de ingrediënten levert voor de dodelijke injectie en waarin het ABP (ambtenarenpensioenfonds) aandeelhouder is…

De hele uitzending kan terug worden gekeken bij uitzending gemist. Clive Stafford Smit heeft ook een aantal boeken geschreven over zijn ervaringen in Guantanamo Bay  en met het Amerikaanse rechtssysteem. Zijn boeken zijn o.a.  hier bij Bol te bestellen; de meesten alleen in het Engels, maar zijn laatste boek : “Injustice” is ook in het Nederlands beschikbaar, onder de titel” Onrecht“.

Hier verhaal op Youtube van Stafford Smith over Guantanamo: